وَإِن کُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاء أَحَدٌ مَّنکُم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَیَمَّمُواْ صَعِیدًا طَیِّبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِکُمْ وَأَیْدِیکُم مِّنْهُ مَا یُرِیدُ اللّهُ لِیَجْعَلَ عَلَیْکُم مِّنْ حَرَجٍ وَلَکِن یُرِیدُ لِیُطَهَّرَکُمْ وَلِیُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ
تعریف تیمم : طهارتی که جایگزین غسل و وضو می شود هنگامی که امکان آنها نباشد.
چه موقع به جای وضو یا غسل، تیمم می‌کنیم؟
- تهیه آب ممکن نباشد.
⊞
در صورتی که آب وجود دارد، امّا به سبب پیری و ناتوانی جسمی یا ترس از دزد و جانور و مانند این ها یا نداشتن وسیله ای که آب را از چاه بکشد، دسترسی به آب نداشته باشد، باید تیمّم کند.
توجه
اگر برای وضو یا غسل آب وجود ندارد، باید برای پیدا کردن آن جستجو کرد. مقدار جستجو برای یافتن آب بدین شرح است:- در محل مسکونی: تا وقتی که از پیدا شدن آب نا امید شود.
- در بیابان: اگر زمین آن پست و بلند است یا به دلیل وجود درخت و مانند آن، عبور از آن مشکل است، باید از هر طرف به اندازه پرتاب یک تیروکمان (تقریباً دویست گام) دنبال آب برود. و در هرطرفی که یقین دارد آب نیست، جستجو در آن سمت لازم نیست.
-
آب برای سلامتی او مضر باشد.
⊞
کسی که آب برای او ضرر دارد و از استعمال آب بر جان خود بترسد، یا بترسد که به واسطه ی استعمال آب مرض یا عیبی در او پیدا شود، یا مرضش طول بکشد یا شدت پیدا کند و یا به سختی معالجه شود، باید تیمّم کند؛ ولی اگر آب گرم برای او ضرر ندارد، باید با آب گرم وضو بگیرد یا غسل کند. احتمال ضرر لازم نیست انسان یقین کند که آب برایش ضرر دارد؛ بلکه اگر احتمال ضرر هم بدهد (چنانچه احتمال او از نظر مردم (عُرف) بجا باشد و از آن احتمال، ترس برایش پیدا شود)، باید تیمّم کند. کشف زیان نداشتن آب، بعد از نماز اگر فردی بعد از آن که به علت ترس از ضررـ با تیمّم نماز خواند، فهمید که آب برایش ضرر نداشته، نمازش صحیح است؛ ولی برای نمازهای بعدی باید وضو بگیرد.
-
هر گاه وقت به قدری تنگ باشد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند، تمام نماز یا مقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود، باید تیمّم کند.
⊞
دقت کنید
۱. کسی که شک دارد اگر غسل کند، وقت برای نماز او می ماند یا نه، باید تیمّم کند. ۲. شخصی که با حالت احتلام از خواب بیدار می شود و به خیال این که وقت تنگ است، تیمّم می کند و نماز می خواند سپس متوجه می شود که برای غسل وقت داشته باشد؛ در این صورت تیمّم و نمازش باطل است، باید غسل کند و نماز خوانده را قضا کند.
- موارد بیشتر ⊞
- هرگاه بترسد که اگر آب را برای وضو یا غسل مصرف کند، خود او یا همسر و فرزند یا دوستش و کسانی که به او مربوطند، از تشنگی بمیرند یا مریض شوند، یا به قدری تشنه شوند که تحمّل آن مشقّت دارد، باید به جای وضو و غسل تیمّم کند.
-
بخواهد با آبی که در اختیار دارد بدن یا لباس خود را برای نماز تطهیر کند.
⊞
کسی که بدن یا لباسش نجس است و فقط به قدری آب دارد که اگر با آن وضو بگیرد یا غسل کند، برای آب کشیدن بدن یا لباس چیزی نمی ماند، باید آن را آب بکشد و با تیمّم نماز بخواند، ولی اگر چیزی نداشته باشد که بر آن تیمّم کند، باید آب را به مصرف وضو یا غسل برساند و با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.
- استعمال آب یا ظرف آن بر او حرام باشد، مثل این که غصبی باشد.
و دو طرف آن، از جایی که موی سر روییده تا روی ابروها وبالای بینی می کشیم و سپس کف دست چپ را بر تمام پشت دست راست (از مچ تا نوک انگشتان) می کشیم وبعد از آن کف دست راست را بر تمام پشت دست چپ می کشیم. خاک یا چیز دیگری که بر آن تیمم می کنیم، باید پاک و تمیز باشد.
در دسترس نبودن آب
و دو طرف آن، از جایی که موی سر روییده تا روی ابروها وبالای بینی می کشیم و سپس کف دست چپ را بر تمام پشت دست راست (از مچ تا نوک انگشتان) می کشیم وبعد از آن کف دست راست را بر تمام پشت دست چپ می کشیم. خاک یا چیز دیگری که بر آن تیمم می کنیم، باید پاک و تمیز باشد.و دو طرف آن، از جایی که موی سر روییده تا روی ابروها وبالای بینی می کشیم و سپس کف دست چپ را بر تمام پشت دست راست (از مچ تا نوک انگشتان) می کشیم وبعد از آن کف دست راست را بر تمام پشت دست چپ می کشیم. خاک یا چیز دیگری که بر آن تیمم می کنیم، باید پاک و تمیز باشد.
توجه
متن توجه
نکته
دقت کنید
چه زمانی باید وضوی جبیره گرفت
حضرت علی (ع) از تیمم کردن بر خاکهای کنار کوچه ها (که معمولا آلوده است) نهی کرد.
تیمم هم مانند وضو و غسل باید برای رضای خداوند و عمل به دستور او انجام شود.برای تیمم باید انگشتر را از دست بیرون آوریم و اگر مانع دیگری بر پیشانی یا دستها وجود دارد بر طرف کنیم.
تیمم به جای غسل
حضرت علی (ع) از تیمم کردن بر خاکهای کنار کوچه ها (که معمولا آلوده است) نهی کرد.
تیمم هم مانند وضو و غسل باید برای رضای خداوند و عمل به دستور او انجام شود.برای تیمم باید انگشتر را از دست بیرون آوریم و اگر مانع دیگری بر پیشانی یا دستها وجود دارد بر طرف کنیم.
روش تیمم
حضرت علی (ع) از تیمم کردن بر خاکهای کنار کوچه ها (که معمولا آلوده است) نهی کرد.
تیمم هم مانند وضو و غسل باید برای رضای خداوند و عمل به دستور او انجام شود.برای تیمم باید انگشتر را از دست بیرون آوریم و اگر مانع دیگری بر پیشانی یا دستها وجود دارد بر طرف کنیم.
برای آنکه یقین کنیم تمام پشت دست مسح شده باید مقداری بالاتر از مچ را هم مسح کنیم، ولی مسح بین انگشتان لازم نیست.برای تیمم باید کف دست را بر پیشانی و روی دستها بکشیم، و اگر پیشانی یا دستها از زیر آن کشیده شود، صحیح نیست.